Zawartość białka PELP1 jest różna w plemnikach u pacjentów z prawidłową i nieprawidłową jakością nasienia – dodatkowy marker użyteczny w ocenie jakości nasienia męskiego?

W środowiskach naukowych oraz wśród lekarzy klinicystów zajmujących się niepłodnymi parami pojawia sie coraz więcej opinii, że standardowe parametry seminologiczne (oceniane w trakcie ogólnego badania nasienia takie jak koncentracja, ruchliwość czy morfologia plemników), nie są wystarczające do wykrycia i zobrazowania wszystkich nieprawidłowosci, które mogą występować w męskim nasieniu i być powodem problemów z uzyskaniem ciąży. Mówi się o tym, że nawet do 1/3 niepłodnych pacjentów to pacjenci z nierozpoznaną przyczyną niepłodności. Skłania to do poszukiwań coraz to nowych parametrów (biomarkerów), które mogłyby pomóc w precyzyjnej diagnostyce mężczyzn z niepłodnych par i ocenie ich statusu płodności. Jednymi z kandytatów na takie biomarkery są np. RNA oraz białka występujące w plemnikach. Mogą one odgrywać istotną rolę przy wnikaniu plemnika do oocytu, po jego wniknięciu i połączeniu z nim, w pierwszysch dniach rozwoju zarodka np. przez modulowanie ekspresji genów i wiele innych procesów. Ich obecność, a tym samym późniejsze działanie, może być nie związane z parametrami nasienia ocenianymi rutynowo.

Być może jednym z potencjalnych biomarkerów jest białko PELP1, czyli białko bogate w prolinę, kwas glutaminowy i leucynę (ang. proline-, leucine-, and glutamic acid-rich protein 1). Jest to białko zaangażowane zarówno w genomowe, jak i niegenomowe szlaki transdukcji sygnałów estrogenowych. Wiadomo, że estrogeny są z kolei zaangażowane w modulowanie ruchliwości, kapacytacji i reakcji akrosomowej plemników. PELP1 jest także prawdopodobnie sygnałem modulujacym aktywację makrofagów. Białko PELP1 jest obecne w plemnikach (głównie we wstawce plemników) i to niezależnie od tego czy są to plemniki prawidłowe czy też nie. Grupa polskich naukowców wykazała za pomocą cytometrii przepływowej, że ilość PELP1 w plemnikach mężczyzn z nieprawidłowymi parametrami nasienia takimi jak koncentracja plemników, całkowita liczba plemników, ruchliwość postępowa plemników i morfologia plemników jest większa niż w plemnikach mężczyzn, u których te parametry są prawidłowe. W prezentowanym badaniu obecność PELP1 nie była natomiast związana z żywotnościa i całkowitą ruchliwością plemników. W badaniu analizowano 178 próbek od mężczyzn w wieku 18-45 lat.

Opracowanie: Eliza Filipiak (dr n. med.)
Na podstawie: Skibinska I, Andrusiewicz M, Soin M, Jendraszak M, Urbaniak P, Jedrzejczak P, Kotwicka M. Asian J Androl. 2018 Sep-Oct;20(5):425-431. Increased expression of PELP1 in human sperm is correlated with decreased semen quality.