Wpływ gorączki na wyniki badania ogólnego nasienia i chromatyny plemnikowej – opis przypadków

Wiadomo, że podwyższona temperatura ciała (zarówno na skutek procesów fizjologicznych np. gorączki, jak i zwykłego „przegrzewania się”), a tym samym zwiększana temperatura jąder ma wpływ na jakość nasienia (nie tylko badania ogólnego, ale także np. chromatyny plemnikowej). Obserwacje takie opisano w wielu badaniach naukowych m.in.: Nie przypadkowo więc jądra położone są w mosznie, niejako „na zewnątrz” ciała – natura tak to zaplanowała aby zapewnić plemnikom odpowiednią temperaturę wymaganą do procesu spermatogenezy (produkcji plemników) i ułatwić chłodzenie jąder. Niestety w obecnych czasach styl życia przyczynia się do dodatkowego przegrzewania jąder (siedząca praca, mało ruchu, nieprzewiewne ubrania, gorące kąpiele, laptopy na kolanach). Niekorzystny wpływ wysokiej temperatury jest na tyle istotny i udowodniony, że na rynku dostępne są lub powstają różne „systemy” do chłodzenia jąder (Plastry chłodzące na jądra – FertilMate, Urządzenie do chłodzenia jąder CoolMen).

Poniżej dla ilustracji wpływu gorączki na parametry nasienia/plemników przedstawiamy przypadki 3 pacjentów z dwóch niezależnych laboratoriów.

Pacjent 1: 33 lata, gorączka do 39.5°C przez 2 dni z powodu grypy na początku listopada 2018.

Pod koniec października 2018, pacjent miał właściwie wszystkie wyniki (badanie ogólne nasienia i chromatyna plemnikowa) w granicach normy. Badania powtórzono po około 6 tygodniach, przy czym w tym okresie pacjent miał wysoką gorączkę. Na wynikach uzyskanych z ejakulatu oddanego 4 tygodnie po epizodzie gorączki widać wyraźne pogorszenie, szczególnie indeksu fragmentacji chromatyny plemnikowej jak i koncentracji (oraz całkowitej liczby) plemników. Pogorszeniu uległy też morfologia oraz ruchliwość, przy czym ta zmiana nie jest aż tak spektakularna.

Pacjent 2. 35 lat, niewielką gorączkę 38.1°C przez jeden dzień, prawdopodobnie z powodu zatrucia

W połowie stycznia 2019 pacjent miał wykonane badanie ogólne nasienia i badanie chromatyny plemnikowej. Wyniki były na granicach norm i wartości referencyjnych przewidzianych dla tych badań. Pacjent powtórzył badania, jednak w między czasie doszło u niego do niewielkiego epizodu gorączki, o czym poinformował dopiero po uzyskaniu wyników drugiej serii badań. Pomimo, że gorączka była niewielka i krótkotrwała parametry nasienia (chromatyna plemnikowa, koncentracja, a przez to całkowita liczba plemników, ruchliwość plemników) oddanego do badania na początku marca 2019 (4-5 tygodni po epizodzie gorączkowym) były widocznie pogorszone.

Pacjent 3: 28 lat, gorączka 39-40°C przez kilka dni  z powodu „wiatrówki”

Pierwsze badanie pacjenta (badanie ogólne i chromatyna plemnikowa) wykonane na początku listopada 2018 roku pokazało, że poza nieco obniżoną koncentracją i całkowitą liczbą plemników w ejakulacie wyniki właściwie są prawidłowe. Pod koniec listopada 2018 pacjent miał przez kilka dni temperturę dochodzącą nawet do 40°C ze względu na przechodzoną ospę wietrzną. Badania powtórzono po 3 tygodniach od zakończenia epizodów gorączki – okazało się, że koncentracja i liczba plemników w ejakulacie spadła około 10 razy, obniżyły się też widocznie morfologia i ruchliwość plemników, a wynik DFI (indeks fragmentacji chromatyny plemnikowej) wzrósł „pod niebo” – z 11 do 61%. Po kolejnych 4 tygodniach (7 tygodni od gorączki) ponownie powtórzono badania, obserwując powolny powrót patametrów do jakości z początku listopada (przy czym morfologia i ruchliwość wracały do normy szybciej niż chromatyna plemnikowa i koncentracja/ilość plemników). Partnerka pacjenta była w tym okresie przygotowywana do zabiegu in vitro, stąd częste kontrole stanu pacjenta. Wobec wyników z grudnia i stycznia, procedurę pacjentki przesunięto na późniejsze miesiące.

Opracowanie:
mgr Barbara Kordalska, Laboratorium CYTOLAB
mgr Edyta Kruzel-Szwaczka, Laboratorium CYTOLAB
dr n. med. Eliza Filipiak, Klinika SalveMedica

Opublikowano: 04.06.2019