Test HBA – poszerzenie diagnostyki seminologicznej dostępne dla każdego laboratorium

Test wiązania z hialuronianem (kwasem hialuronowym) znany jako HBA (ang. Hyaluronan Binding Assay) jest testem funkcjonalności plemników rozszerzającym rutynową diagnostykę seminologiczną (producent: ORIGIO).

Zdolność wiązania się plemników z hialuronianem jest uzyskiwana w końcowych etapach produkcji i jest oznaką nie tylko obecności samego receptora w błonie komórkowej plemnika, ale i prawidłowego ukończenia takich etapów produkcji plemników, jak rozdziału materiału genetycznego w czasie mejozy, stabilizacji tego materiału, pozbycia się nadmiaru cytoplazmy, wytworzenia struktur akrosomu, wstawki i witki plemnika, przemodelowania struktury błony komórkowej i wbudowania w nią odpowiednich, innych receptorów.

Kwas hialuronowy jest związkiem obficie występującym w osłonce przejrzystej oraz wieńcu promienistym otaczającym oocyt i z tego względu receptor dla tego kwasu jest tak ważny dla prawidłowego funkcjonowania plemnika. Plemniki wykazujące możliwość wiązania z hialuronianem mają tym samym zdolność do rozpoznania komórki jajowej, przenikania przez otaczające ją osłony, a tym samym do zapłodnienia. Natomiast plemniki nie wiążące się z kwasem hialuronowym tych zdolności nie mają. Dlatego metoda z zastosowaniem kwasu hialuronowego (diagnostycznie szkiełka HBA, terapeutycznie – PICSI) okazuje się równie przydatnym narzędziem diagnostycznym jak np. testy defragmentacji DNA, a jeśli chodzi o typowanie plemników które powinny być użyte do zapłodnienia (metodą PICSI) jest jedyna w swoim rodzaju.

Wykonanie testu

Wykonanie i ocena testu są wyjątkowo proste i szybkie. Na szkiełko podstawowe opłaszczone kwasem hialuronowym nakłada się 7-10μl wymieszanego nasienia i nakrywa szkiełkiem nakrywkowym zawierającym w centrum siatkę 10×10 kwadratów (analogiczną jak w komorze Maklera) ułatwiającą zliczanie (oba szkiełka są dostarczone w zestawie do wykonywania testu).

Zdjęcie przedstawia szkiełko do wykonywania testu HBA. Na każdym szkiełku znajdują się dwa pola do wykonania dwóch testów. Na zdjęciu pole po lewej jest przykryte szkiełkiem nakrywkowym.

Szkiełko ocenia się w mikroskopie świetlnym po 10-20 minutach, w powiększeniu 200 lub 400x. Należy zliczyć przynajmniej 100 ruchliwych plemników (zliczenie większej liczby zwiększa precyzję metody), które różnicuje się na dwie grupy:
– plemniki, które związały się z kwasem hialuronowym – nie wykazujące ruchu postępowego, związane główką z powierzchnią szkiełka, wykazujące szybkie ruchy witki z jednoczesnym brakiem ruchu postępowego (mogą okręcać się wokół osi wyznaczonej przez główkę plemnika),
– plemniki niewiążące się z kwasem hialuronowym – wykazujące ruch postępowy bez oznak wiązania.

Wg zaleceń producenta wynik testu traktuje się jako prawidłowy jeżeli >=80% ruchliwych plemników wiąże się w teście HBA (mniej niż 80% ruchliwych plemników związanych – wynik nieprawidłowy, płodność obniżona). Nie należy jednak interpretować tych wartości w taki sposób, że wartości poniżej 80% świadczą o bezpłodności – im niższy odsetek plemników związanych z hialuronianem, tym słabszy (ale nie zerowy) ich potencjał do zapłodnienia.

Poniższe filmy przedstawiają pozytywny i negatywny wynik testu HBA.

Negatywny wynik testu HBA – preparat mikroskopowy z nasienia, w którym widoczne są plemniki pływające swobodnie i nie „przyłączające się” do szkiełka mikroskopowego pokrytego kwasem hialuronowym.

Pozytywny wynik testu HBA – preparat mikroskopowy z nasienia, w którym widoczne są plemniki w większości przyłączone do szkiełka mikroskopowego pokrytego kwasem hialuronowym (stosunkowo niewiele plemników pływa swobodnie). Główki plemników są „uwięzione” na szkiełku, natomiast witki poruszają się.

Zobacz inne filmy na: badanie-nasienia.pl/filmy

Należy pamiętać, że test HBA można wykonać jedynie w próbkach, w których występują plemniki ruchliwe. Poza tym badanie to może być trudne do przeprowadzenia u pacjentów z bardzo małą liczbą plemników (analiza może być pracochłonna i wymagać użycia więcej niż jednego szkiełka). Jednakże, dla tych pacjentów (oligozoospermia, kryptozoospermia) badanie wiązania z hialuronianem może mieć szczególną wagę – decyduje ono o kwalifikacji do odpowiedniej procedury zapłodnienia pozaustrojowego: ICSI lub PICSI, oraz o szansach powodzenia tych procedur. PICSI jest techniką docytoplazmatycznego wstrzyknięcia plemnika (czyli ICSI) poprzedzoną wyborem plemnika związanego z hialuronianem, czyli dojrzałego. Zdolność wiązania z hialuronianem jest zachowana po procedurach mrożenia nasienia oraz po ich preparatyce np. wirowaniu w gradiencie lub swim-upie, jednakże ww. wartości do interpretacji wyniku są ustalone dla nasienia świeżego.

Wskazania do wykonania

Ze względu na fakt, iż nawet prawidłowy wynik badania ogólnego nasienia nie gwarantuje płodności danego mężczyzny, test HBA jest traktowany jako badanie uzupełniające w diagnostyce męskiej niepłodności. Z tego względu może być wykonywany rutynowo przy każdej analizie nasienia lub jako badanie rozszerzające diagnostykę, o szczególnej wadze w następujących przypadkach:

– pacjenci o prawidłowych parametrach badania ogólnego, w sytuacji przedłużającej się niepłodności o nieustalonej przyczynie;
– pacjenci o wysokim odsetku plemników o nieprawidłowej morfologii;
– pacjenci o wysokim odsetku plemników z zaburzeniami jakości chromatyny plemnikowej;
– pacjenci kwalifikowani do metod rozrodu wspomaganego, szczególnie do ICSI, w celu ustalenia czy należy u nich zastosować tradycyjną procedurę, czy powinno się ją poprzedzić selekcją plemników na podłożu z hialuronianem (PICSI).

Należy też pamiętać, że obecność receptora dla hialuronianu na plemnikach może być czasowo upośledzana przez różne czynniki zaburzające produkcję i dojrzewanie plemników, dlatego też wynik testu HBA nie jest niezmienny przez całe życie pacjenta. Z tego też powodu w niektórych przypadkach stosowne może być powtórzenia badania.

Podsumowując, test HBA jest bardzo cennym wzbogaceniem diagnostyki seminologicznej, technicznie dostępnym dla każdego laboratorium wykonującego badanie ogólne, gdyż nie wymaga żadnego dodatkowego sprzętu i wyposażenia poza mikroskopem.

Wyłącznym dystrybutorem w Polsce jest firma:
Rovers Polska Sp. z o.o.
05-501 Piaseczno, ul. Stołeczna 10
tel.: 22 737-11-95, faks: 22 737-11-96
e-mail: info@rovers.pl

Więcej nt. sposobu wykonania testu HBA oraz PICSI: link

Z0BACZ TAKŻE

Test hipoosmotyczny plemników (test HOS) – ocena żywotności plemników

Jedną z metod oceny żywotności plemników rekomendowanych przez WHO 2010 jest test hipoosmotyczny, znany też... Więcej →

Szybkie i proste barwienie oraz ocena morfologii plemników za pomocą prebarwionych szkiełek TESTSIMPLETS®

Fakt konieczności wykonywania preparatów barwionych z nasienia do celów prawidłowej oceny morfologii... Więcej →

Standaryzacja badania nasienia – czy polskie laboratoria mają z tym problem?

Badanie nasienia jest jednym z badań, które ze względu na swoją złożoność nastręczają problemów... Więcej →