Wpływ koronawirusa na męski układ rozrodczy – stanowisko Polskiego Towarzystwa Andrologicznego (marzec 2021)

Na łamach czasopisma „Postępy Andrologii Online” będącego czasopismem Polskiego Towarzystwa Andrologicznego (PTA), ukazało się ostatnio stanowisko PTA na temat wpływu zakażenia wirusem SARS-CoV-2 na męski układ rozrodczy (płodność, nasienie, możliwości transmisji wirusa).

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze punkty tego stanowiska:

• OBECNOŚĆ WIRUSA SARS-CoV-2 W JĄDRACH I ZAPALENIE JĄDER
• ZACHOROWANIE NA COVID-19 A TESTOSTERON
• OBECNOŚĆ KORONAWIRUSA W NASIENIU I JAKOŚĆ NASIENIA U CHORYCH Z COVID-19
• WPŁYW KORONAWIRUSA NA LICZBĘ CIĄŻ
• ZALECENIA DOTYCZĄCE MROŻENIA NASIENIA I JEGO ZASTOSOWANIA W PROCEDURACH ROZRODU WSPOMAGANEGO (IN-VITRO, INSEMINACJA)

OBECNOŚĆ WIRUSA SARS-CoV-2 W JĄDRACH I ZAPALENIE JĄDER

W męskich jądrach występują zarówno receptory ACE2 jak i TMPRSS2 (receptor enzymu konwertującego angiotensynę 2 oraz przezbłonowa proteaza serynowa 2), które jak wiadomo są „bramą wejściową” dla wirusa SARS-CoV-2 do komórek organizmu ludzkiego. Receptor ACE2 oraz proteaza TMPRSS2 są ulokowane na komórkach Leydiga (producentach testosteronu), komórkach Serolego (komórkach tzw. „opiekuńczych” dla powstających plemników), oraz spermatogoniach (komórkach, z których w procesie spermatogenezy powstają plemniki). Jednakże ilość tych receptorów w jądrze jest znacznie mniejsza niż np. w drogach oddechowych człowieka. Co ciekawe występują one nie tylko w jądrach ale także w innych narządach męskiego układu płciowego np. w pęcherzykach nasiennych i prostacie, a także w drogach moczowych.

W przebiegu COVID-19 u niektórych chorych dochodziło do zapalenia jąder, które może mieć czasowe lub stałe konsekwencje dla płodności, ale także bardziej ogólnie dla stanu mężczyzny (np. przerwanie bariery krew-jądro, produkcję przeciwciał przeciw-plemnikowych, zaburzenia produkcji plemników, uszkodzenie struktury jądra i rozwój hipogonadyzmu hipergonadotropowego).

ZACHOROWANIE NA COVID-19 A TESTOSTERON

U mężczyzn po przechorowaniu COVID-19 obserwowano obniżenie stężenia testosteronu (mogło do tego dochodzić w różnych mechanizmach – zapalenia jąder, zapalenia przysadki mózgowej, podwyższenia ogólnego poziomu cytokin prozapalnych, zwiększonego stresu w czasie choroby). Z tego względu u mężczyzn po przebytym COVID-19 zaleca się ocenę andrologiczną oraz badania hormonalne (testosteron i LH).

OBECNOŚĆ KORONAWIRUSA W NASIENIU I JAKOŚĆ NASIENIA U CHORYCH Z COVID-19

Większość badań dotyczących obecności koronawirusa w nasieniu u chorych z COVID-19 nie potwierdzała tej obecności, chociaż w niektórych badaniach wykazano, że u około 5% chorych na COVID-19 wirus SARS-CoV-2 występował w nasieniu.

Pacjenci chorzy na COVID-19 mieli relatywnie gorszą jakość nasienia – obniżyły się u nich parametry takie jak koncentracja, ruchliwość, morfologia plemników, a także zwiększył się stres oksydacyjny w nasieniu i liczba plemników apoptotycznych. Nie można jednak z całą pewnością powiedzieć, że było to wynikiem bezpośredniego wpływu wirusa na jakość nasienia, ponieważ podobny wpływ może mieć wysoka gorączka towarzysząca przebiegowi COVID-19 lub stosowanie leków. Trzeba założyć, że negatywny wpływ na nasienie może trwać około 3 miesięcy, czyli jeden pełny cykl spermatogenezy (produkcji plemników).

Nie można wykluczyć możliwości zarażenia się wirusem SARS-CoV-2  przez kontakty seksualne, choć droga ta jest zdecydowanie mniej prawdopodobna niż droga kropelkowa.

WPŁYW KORONAWIRUSA NA LICZBĘ CIĄŻ

Na obecną chwilę nie można wnioskować o wpływie koronawirusa na liczbę ciąż, ani urodzonych dzieci – pandemia trwa zbyt krótko aby na dziś dzień wyciągać takie wnioski.

ZALECENIA DOTYCZĄCE MROŻENIA NASIENIA I JEGO ZASTOSOWANIA W PROCEDURACH ROZRODU WSPOMAGANEGO (IN-VITRO, INSEMINACJA)

Ze względu na brak informacji nt. wpływu szczepień przeciwko SARS-CoV-2 na jakość nasienia/płodność zaleca się ostrożność. Przy procedurach rozrodu wspomaganego (in vitro, ICSI, inseminacja), w miarę możliwości, należy zachować odstęp czasowy (około 2 miesięcy) pomiędzy pobraniem nasienia do procedury, a ostatnią dawką szczepionki. Jeśli to jest niemożliwe można rozważyć pozyskanie nasienia (jego zamrożenie) przed szczepieniem. Podobną rozwagę należy zachować u pacjentów którzy przeszli COVID-19.

Jeśli chodzi natomiast o zamrożenie nasienia u pacjentów z chorobą nowotworową (tzw. Onkofertility) w tych przypadkach mrożenie nasienia nie może być odkładane w czasie bez względu na wcześniejsze zachorowanie czy szczepienie. Natomiast w tych przypadkach banki nasienia powinny zachować szczególną ostrożność przy procesowaniu i przechowywaniu tego materiału.

Całość stanowiska PTA dostępna na stronie czasopisma „Postępy Andrologii Online”: link

Z0BACZ TAKŻE

Posiew nasienia – dziwny wynik i inne problemy

Posiew nasienia i jego wynik często nastręczają problemów w interpretacji. Częstym problemem wyniku posiewu... Więcej →

Obecność HPV w nasieniu obniża skuteczność inseminacji domacicznej (IUI)

Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że obecność HPV (wirusa brodawczaka ludzkiego) w nasieniu nie jest... Więcej →

Wysoki indeks DFI (fragmentacji chromatyny plemnikowej) u pacjenta którego żona miała infekcję HPV – opis przypadku

Z wielu doniesień naukowych wiadomo, że pacjenci z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) mają... Więcej →